Inleiding
Doel van het grondbeleid is bevordering van het maatschappelijk gewenst ruimtegebruik en bevordering van een rechtvaardige verdeling van kosten en opbrengsten bij locatieontwikkeling. Grondbeleid verhoogt de kwaliteit van het ruimtegebruik.

Ontwikkelingen
Grondbeleid zorgt ervoor dat de gemeente ruimtelijke plannen kan realiseren. De gemeente Buren heeft een grondbedrijf functie. Dit betekent dat de resultaten van de grondexploitatie onderdeel uitmaken van het resultaat zoals in de jaarrekening van de gemeente is vermeld. De gemeente kent twee vormen van uitvoering van ruimtelijke plannen.

1. De gemeente is grondeigenaar en ontwikkelt voor eigen rekening en risico. Dit is actief grondbeleid

2. De gemeente is geen grondeigenaar en begeleid ingediende plannen van particuliere eigenaren. Dit is faciliterend grondbeleid

3. Actief grondbeleid is in uitzonderingssituaties mogelijk. Uitgangspunt is dat faciliterend grondbeleid wordt gevoerd. Bij faciliterend grondbeleid gaan we uit van een kosten neutrale ontwikkeling

Risico's
Risico's bestaan uit:

1. Risico's die voor een bepaald project gelden

2. Risico's voortkomend uit externe ontwikkelingen die niet project specifiek zijn en buiten de invloed  van de gemeente liggen

De risico's onder 1. genoemd worden ingeschat en verwerkt in de grondexploitatie. De risico's onder 2. genoemd zijn algemene risico's waarvoor in de grondexploitatie geen raming kan worden opgenomen. Voor deze risico's wordt een bedrag in het weerstandsvermogen gereserveerd.

Voorbeelden van mogelijke risico's die zich voor kunnen doen zijn:

• nakoming van overeenkomsten

• risico bij projecten waarin de gemeente samenwerkt met een ontwikkelaar

• een onvoorziene kostenstijging voor nog te maken kosten

• vertraging in de verkopen

Wij bieden de raad jaarlijks ter besluitvorming de nota herziening grondexploitaties aan. Wij rapporteren in deze nota over de voortgang en de financiële situatie van de grondexploitaties. De paragraaf weerstandsvermogen en risicobeheersing gaat eveneens in op de risico's van grondexploitaties.

Grondbeleid
Structuurvisie en de Wet ruimtelijke ordening (Wro)
Een onderdeel van de Wro is de grondexploitatiewet. Het doel van deze wet is een goede regeling te bieden voor het verhalen van kosten, een bijdrage te vragen voor binnenplanse verevening en locatie-eisen mogelijk te maken bij het begeleiden van een particulier initiatief.

Bij het ontwikkelen van een locatie spelen grondbezit en het voeren van een grondexploitatie een belangrijke rol. De Wro biedt de gemeente de mogelijkheid om de ruimtelijke ontwikkeling te sturen en geeft de gemeente instrumenten om de particuliere grondexploitatie te geleiden. De Wro verplicht elke gemeente één of meerdere structuurvisies op te stellen voor het gehele grondgebied. De structuurvisie is het strategisch document in het kader van de ruimtelijke ontwikkeling en vormt een toetsingskader voor de beoordeling van nieuwe plannen en initiatieven en voor nieuw op te stellen bestemmingsplannen. In de structuurvisie wordt de basis gelegd voor verevening van bovenplanse kosten en een te vragen bijdrage voor ruimtelijke ontwikkelingen.  

De Wro gaat op in de Omgevingswet. Deze wet is in voorbereiding en treedt naar verwachting voorjaar 2019 in werking. In 2017 zal de raad regelmatig geïnformeerd worden over de voortgang van het plan van aanpak om tijdig beleidskeuzes te kunnen maken.

Nota grondbeleid
De Raad stelde 11 december 2012 de Nota grondbeleid 2012 - 2016 vast. De nota grondbeleid is een strategische nota die op hoofdlijnen kaders schetst voor het grondbeleid van de gemeente. Op basis van deze nota voeren wij een transparant grondbeleid. Uitgangspunt is een faciliterend grondbeleid. In uitzonderingssituaties is actief grondbeleid mogelijk.
Als we kosten moeten verhalen doen we dat op basis van anterieure overeenkomsten. Dit is het zogenaamde private spoor van de Wro. Conform de gedachte achter de Wro zet de gemeente Buren in eerste instantie in op een samenwerkingsovereenkomst of grondexploitatieovereenkomst met de initiatiefnemer van een ontwikkellocatie.  

Grondverwerving
Het uitgangspunt is dat wij gronden minnelijk verwerven. Wanneer dat niet lukt zetten we het instrument van onteigening in. De mogelijkheden die de Wet voorkeursrecht gemeenten biedt, zetten we optimaal in. Voordat we gronden verwerven, stellen we een verwervingsplan op.

Notitie Bouwen voor behoefte
De raad stelde in 2015 de notitie Bouwen voor behoefte vast. In deze notitie legden we vast dat we woningen willen bouwen die voorzien in de behoefte van onze inwoners. Wij onderscheiden daarbij de gemeente in vier deelgebieden. De notitie is gebaseerd op een onderzoek naar vraag en aanbod van woningen in de komende tien jaar. Als uitvoering van de notitie voerde Companen een  woningmarktonderzoek uit. Wij leggen de raad eind 2016 / begin 2017 een voorstel over een nadere invulling van het woningbouwprogramma voor.   

Grondprijzen
Het grondprijsbeleid is geregeld in de nota grondbeleid. Wij stellen de grondprijzen marktconform vast. De twee methoden die we gebruiken zijn de residuele waardemethode en de comparatieve methode. Het college van burgemeester en wethouders werkt het grondprijsbeleid jaarlijks uit in een grondprijzenbrief. De raad ontvangt deze grondprijzenbrief ter kennisname.

Bouwgrondcomplexen

Risico's
Het voeren van een grondexploitatie brengt risico's met zich mee. Project specifieke risico's zijn o.a.:

• geconstateerd meerwerk tijdens de uitvoering van bouw- en woonrijpmaken en sloopwerkzaam-heden
• meerkosten voor bodemsanering
• tegenvallende verkopen
• meerkosten planbegeleiding door uitloop van het project

Voor de project specifieke risico's ramen wij in de grondexploitatie een post voor onvoorzien. Voor de algemene risico's nemen wij in het weerstandsvermogen een bedrag op.

Per 1 januari 2016 zijn gemeenten vennootschapsbelastingplichtig. De wet wordt op dit moment  (september 2016) uitgewerkt. Belastingadviseurs overleggen landelijk met de Belastingdienst over interpretatie van diverse bepalingen in de wet. Of de gemeente Buren vennootschapsbelasting moet gaan betalen wordt in de loop van 2017 duidelijk.   

Ontwikkelingen van de bouwgrondcomplexen

Scharenburg Zoelen
De ontwikkelaar bouw het plan in drie fasen. De gemeente verkocht in 2015 haar perceel aan de ontwikkelaar. De woningen van fase één en twee zijn gebouwd. Het vierde kwartaal 2016 overleggen gemeente en ontwikkelaar over de start van fase drie.

Het Woud Ingen
In het plan worden nog drie woningen gebouwd. In het eerste halfjaar zal naar verwachting de inrichting van het openbaar gebied zijn afgerond. De Diaconie  Hervormde Gemeente Ingen bouwde het Verenigingsgebouw. Dit gebouw is oktober 2016 in gebruik genomen. Geplande datum van afsluiting van het plan is eind 2017.  

BT Doejenburg II Maurik
Het bedrijventerrein is klaar voor de verkoop. Er zijn nog werkzaamheden in de afronding van het bouw- en woonrijp maken te verrichten. Deze werkzaamheden voeren wij uit als dit noodzakelijk is voor een te verkopen kavel of als de uitvoering meerkosten in de toekomst kan voorkomen.  
Er is 12 ha. te verkopen. De bouw van 15 bedrijfswoningen is mogelijk. In 2017 besteden wij veel aandacht aan de verkoopstrategie.

Teisterbant Kerk Avezaath
De gronden in het plan zijn in eigendom bij de gemeente en twee particuliere eigenaren. In 2013 stelde de raad de ruimtelijke visie vast. De raad gaf aan te streven naar een woningbouwprogramma waarbij rekening is gehouden met de woonvisie en een woningbehoefteonderzoek. In 2017 leggen we hierover een voorstel aan de raad voor.

Hooghendijck Beusichem
De raad stemde januari 2016 in met de overname van het project door Vario / Looye. De ontwikkelaar bouwt de woningen in fasen en neemt gefaseerd de gronden af. Het verlies op het project is in 2015 genomen.